Theorieles

Inleiding

Vissen zijn boeiend omdat ze in de onderwaterwereld leven en wij als mens eigenlijk voornamelijk in de wereld daarboven. Ook in de onderwaterwereld heb je planten en dieren in tal van vormen en kleuren en ook daar heeft iedere vis zijn bijzondere vorm, eigenschappen en manier van bewegen. Voor writer-director Andrew Stanton,de bedenker van de film “Finding Nemo”, waren dat een aantal redenen om een film te maken die zich voornamelijk in de onderwaterwereld afspeelt. In 1997 maakt hij al aantekeningen voor het verhaal. In 1999 heeft hij de eerste versie geschreven.

Tijdens een uitstapje naar het aquarium ontstond het idee voor "Finding Nemo". Maar het verhaal kwam pas tot leven toen hij hier een aantal persoonlijke herinneringen in verweefde. Stanton groeide namelijk op aan de oceaan, waardoor hij wist dat de zee ‘cool’ kon zijn. Ook had hij vroeger een tandarts met een aquarium in zijn behandelkamer. Bovendien wilde hij een vader-zoon verhaal, waarbij hij gebruik maakte van zijn eigen ervaring als opvoeder.

Eigenlijk wist Stanton niets over vissen en al helemaal niets over clownvissen (anemoonvissen). De clownvissen zijn eigenlijk willekeurig gekozen. Stanton zag in een boek twee vissen die stiekem vanuit een anemoon naar buiten keken. Deze vissen waren oranje met witte strepen. Hij verdiepte zich in de clownvissen en vond ze erg geschikt voor zijn verhaal over de overbezorgde vader en zoon.

Als opdracht willen we daarom meegeven vooral op vorm, eigenschappen en manier van bewegen van de vissen te letten, maar er zijn ook tal van andere (beeld)aspecten die interessant zijn.


Kern

Beeldaspecten:

Beeldaspect Ruimte:
Ruimte/ruimtelijkheid betekent dat je er van verschillende kanten naar kunt kijken. Dat wat je ziet is heel erg afhankelijk vanaf welk punt je dit ziet. (Op ooghoogte, door een kader, vogelvlucht: dus alsof je er overheen vliegt of kikkerstand: vanaf een lager standpunt.)

De horizon in een vlak bepaalt ook hoe we de ruimte zien. Ook door het gebruikmaken van het gegeven dat iets minder helder van kleur/contour/textuur is, als het op grotere afstand van je staat.

[Scène laten zien dat Nemo aangenomen wordt in de groep vissen in het aquarium. Hiervoor wordt een bepaald ritueel gebruikt. Nemo krijgt hierna een nieuwe naam: Haaienhapje.

http://www.youtube.com/watch?v=EJnXIqXI8X8


Vraag : Van welk standpunt wordt er in deze scène gebruik gemaakt? Welke gevoelens van Nemo benadrukt dit?

(Antw.: In deze scène wordt gebruik gemaakt van een laag/hoog camerastandpunt. Nemo moet door de bubbels van de vulkaan zwemmen. Door de vulkaan van onderaf te zien lijkt deze heel groot en lijkt het onmogelijk om deze te 'overwinnen'. Nemo wordt juist van bovenaf gezien, hierdoor lijkt hij maar klein en nederig in vergelijking met de vulkaan.)

Ook zie je als kijker de gebeurtenissen veel van een zijaanzicht.
Als de karakters een gesprek voeren, kijk je vaak over of langs het hoofd van het andere karakter naar de spreker. Dat zie je in het screenshot rechts. Je beleeft het verhaal dus niet vanuit een karakter, maar je staat er als het ware bij/achter.

Hier links zie je een screenshot van de scene dat Dory en Marlin in Sydney aankomen. Vraag: Vanuit welk standpunt kijk je nu? Waar wordt je aandacht nu op gevestigd?
(Antw. Je kijkt zo mee over hun schouder. Je kijkt dus mee naar het geen waar de aandacht op ligt: Sydney)

Beeldaspect Kleur:
Kleur is heel belangrijk: je zou je het niet voor kunnen stellen hoe de wereld eruit ziet als er geen kleur zou zijn. Ook bij een film is het gebruik van kleur belangrijk. Zo kunnen kleuren versterkt worden als ze gecombineerd worden.

Kleuren helpen ons meestal dingen te zien, doordat ze afsteken tegen een achtergrond. Een groot verschil in kleur, bijvoorbeeld tegenovergestelde kleuren (zoals jullie die kennen uit de kleurencirkel), zorgen ervoor dat een voorwerp of dier ‘in het oog springt’.

Ook is hebben kleuren invloed op onze beleving. Zo heb je vrolijke kleuren en sombere/doffe kleuren en koele en warme kleuren. Ook die aspecten worden in een film gebruikt om sfeer te maken. Om sfeer te maken wordt er ook gebruik gemaakt van verschillende soorten lichtinval (schaduw).

[ Scène dat Nemo aangenomen wordt in de groep vissen in het aquarium. Hiervoor wordt een bepaald ritueel gebruikt. Nemo krijgt hierna een nieuwe naam: Haaienhapje

http://www.youtube.com/watch?v=EJnXIqXI8X8

Vraag : Hoe wordt er hier door een bepaalde sfeer gemaakt? Let op de kleuren.

(Antw. De kleuren in deze scène zijn heel opvallend: het is donker, maar toch zijn de vissen en voorwerpen in de kom fel gekleurd. De lichtval in deze scène is veelbetekenend voor de kleurbeleving.)

Ook kunnen kleuren symbolisch gebruikt worden. Zo staat rood bijvoorbeeld voor gevaar, maar ook voor liefde/hartstocht. Bij dieren kunnen kleuren ook een functie hebben, bijvoorbeeld als bescherming (schutkleur).

Vraag : Naast het beeld wordt de sfeer ook bepaald door iets anders. Wat is dat? Hoe wordt de sfeer met dit ‘instrument’ gecreëerd?

(Antw.: De muziek is ook bepalend voor de sfeer in een film. In deze scène is dat ook heel belangrijk. Eerst wordt de spanning gecreëerd als Nemo naar de top van de vulkaan zwemt. Als Bloath de ‘ring van vuur’ aankondigt echoot zijn stem. Muziek zwelt weer aan, spanning stijgt. Zodra Nemo door de bubbels gezwommen is, stopt de muziek abrupt. Dit neemt in een keer de spanning weg en geeft het een komische twist. )


Beeldaspect Vorm:
Alle vissen in het verhaal bestaan ook in het echt. Eigenlijk zijn de gebruikte vissen al karikaturen van zichzelf. Ze hebben de gekste vormen. Maar er komt veel wetenschap bij kijken, om een vis een persoon te laten spelen.
Voor het acteren moesten vissen dingen doen die anders nooit doen. Echte vissen hebben de ogen opzij. Ze hebben geen oogleden en ze praten niet. Het probleem was, hoe maak je een pratende vis met gevoelens en alle eigenschappen die bij het personage horen?
De tekenaars hebben vervolgens naar honden gekeken. Die kunnen heel subtiel met hun wenkbrauwen iets uitdrukken: neutraal, blij, boos, streng, triest etc. Zo hebben ze de vissen ontworpen. De vissen kregen genoeg wenkbrauw om nuances mee uit te drukken.












Het ontworpen personage(vis) moest vervolgens worden uitgewerkt met de details van de kieuwen, de vinnen, de bek en de tanden. De tekenaar tekende haar van alle kanten. Gaandeweg ontstond de definitieve versie van de persoon (vis). Geheel in 2D. Vervolgens werden er een aantal kleimodellen n.a.v. de tekeningen gemaakt: 3D. Deze modellen dienden als visuele ondersteuning voor het personage-ontwerp. Van elk personage werd een aantal kleimodellen gemaakt. Als de modellen goedbevonden waren, gingen ze de computer in. De kleibeelden dienden als referentie.
De artdirector heeft iedere vis een bepaald karakter gegeven wat samenhangt met zijn karakter.








Vraag: Wat is er aan de hand met Nemo’s uiterlijk? Wat wordt daardoor benadrukt?

(Antw: Nemo heeft een klein vinnetje. Hierdoor wordt zijn kwetsbaarheid benadrukt.)

Beeldaspect Textuur:
Door de schubbenhuid en de bouw van staart en vissen laten vissen zich prachtig weergeven in texturen.
De shader-texture art director moest de decors en de personages tot leven brengen met schubben en textuur (hoe het oppervlak eruit ziet) aan de buitenkant. Als voorbeeld gebruikte hij echte vissen. De aanvoer van echte vissen was geen probleem, omdat veel tropische vissen dood gaan. Die vis gooiden ze op de scanner, hielden ze tegen het licht en zo bestudeerden ze de belangrijkste kenmerken: de kleur, de textuur, de lichtval, of ze glanzend of glad waren, fluwelig of doorschijnend, etc.


Beeldaspect Compositie:
Een compositie maak je door bepaalde dingen in het beeld te groeperen/ rangschikken. Ook kun je verschillende effecten op van een beeld krijgen door ze op een bepaalde manier te ordenen. Zo kun je een kader (rand) als uitsnede gebruiken en zo het oog daarop laten richten. Verder kun je bepaalde effecten creeëren als rust , werkelijke beweging, suggestie van beweging, contrast en nuance, herhaling, ritme en patroon. Je kunt ook decoratie (versiering) gebruiken en het beeld stileren. Of je kunt een bepaald beeld krijgen door te spiegelen of te roteren.






Vraag : Wat kun je zeggen over de compositie als je naar dit plaatje kijkt? Wat maakt de haai zo dreigend?





Moraal verhaal:
In tekenfilms van Disney en Pixar zit vaak een boodschap verwerkt. Vaak komt er in voor dat vriendschap belangrijk is. In “Finding Nemo” zitten meerdere boodschappen verwerkt, de één wat duidelijker dan de andere.


Afsluiting

Je zult dus goed moeten kijken en luisteren om de beeldaspecten te kunnen zien en het moraal van het verhaal te ontdekken. Ik heb een kijkwijzer gemaakt om je hierbij te begeleiden.